Europa wykuwać będzie się w kryzysach? Scenariusze integracji w czasach polikryzysu
Co z tą Unią ? – można by powiedzieć parafrazując tytuł książki Thomasa Franka „Co z tym Kansas?”. Panuje powszechna opinia, że Unia Europejska przechodzi właśnie najpoważniejszy kryzys w swojej historii. W rzeczywistości Unią targa nie jeden, ale szereg kryzysów jednocześnie – przesilenie w strefie euro, fala uchodźców, Brexit, wzrost popularności eurosceptycznych, populistycznych czy skrajnie prawicowych ugrupowań, ponadto destabilizacja bezpieczeństwa na Wschodzie, a wisienką na kryzysowym torcie został Donald Trump.
Unijny polikryzys wywołał burzliwą dyskusję na temat dalszych losów integracji europejskiej. O jej przyszłości dyskutują politycy, intelektualiści, eksperci oraz zwykli obywatele. Jedni wieszczą rychły upadek Unii, drudzy wytykają jej mankamenty i postulują zaawansowane projekty integracyjne. Jeszcze inni apelują o zachowanie spokoju i skupienie się na przezwyciężeniu impasu dostępnymi narzędziami zanim Europa porwie się na ambitniejsze kroki. Słychać również opinie, że Unia powoli będzie tracić na znaczeniu i zastąpią ją inne modele integracji – będziemy mieli więc do czynienia jednocześnie z procesami dezintegracji i integracji.
Za sprawą publikacji „Europa wykuwać będzie się w kryzysach? Scenariusze integracji w czasach polikryzysu” chcemy przybliżyć czytelniczkom i czytelnikom zainteresowanym polityką europejską główne nurty dyskusji o przyszłości wspólnoty na poziomie politycznym. Z wielogłosu płynącego z rożnych zakątków kontynentu Aleksandra Polak wybrała głosy kluczowych europejskich polityków, wyodrębniła te najważniejsze i uporządkowała debatę – na pierwszy rzut oka, chaotyczną – na temat scenariuszy dalszego rozwoju Unii Europejskiej. Wierzymy, że ten podział ułatwi orientację w gąszczu nowych informacji, które spływają każdego dnia z Brukseli i stolic europejskich.
Na łamach tej publikacji nie dokonujemy szczegółowej analizy konsekwencji dla Polski, które mogą wyniknąć z poszczególnych scenariuszy, lecz pozostawiamy odbiorcom dowolność interpretacji. Jednakże postanowiliśmy uzupełnić właściwy tekst dwoma komentarzami, które sygnalizują wagę i znaczenie debaty dla Polski i Europy. W pierwszym z nich Michał Sutowski stawia tezę, że z perspektywy Warszawy należy liczyć się z końcem Unii Europejskiej, jaką znamy. Z jednej strony, wyczerpała się bowiem możliwość „płynięcia w głównym nurcie”, a z drugiej – w obliczu Brexitu, wykluczone jest stanie z boku i ignorowanie współczesnych kryzysów toczących europejską wspólnotę, w nadziei, że jednocześnie zostaną zaspokojone najważniejsze interesy Polski.
Ania Skrzypek z kolei rysuje panoramę rozwoju Unii Europejskiej po Brexicie z punktu widzenia ugrupowań progresywnych skupionych we frakcji Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim. Czy bieżące polemiki wewnętrzne zaowocują stworzeniem spójnej i korzystnej podstawy wyjścia z długotrwałego kryzysu Unii Europejskiej, która da skuteczny odpór partiom radykalnym i populistycznym? Wyzwanie to dotyczy nie tylko europejskich socjaldemokratów, lecz także pozostałych, pozytywnie nastawionych do idei zjednoczonej Europy, ugrupowań politycznych – chadeków, lewicy, zielonych czy liberałów.
Mamy nadzieję, że lektura niniejszej publikacji pozwoli szerszemu gronu odbiorców włączyć się do debaty o przyszłości projektu europejskiego.